ภูมิปัญญาการทำสวนผสมผสาน

 1) ภูมิปัญญาการทำสวนผสมผสานในสวนทุเรียน

เน้นการปลูกพืชที่อยู่ร่วมกันได้และสร้างประโยชน์ ตามแบบฉบับชาวสวนนนท์ดั้งเดิม

ปลูกพืชผสมผสาน ≠ ปลูกอะไรก็ได้ปนๆรวมๆกันหรือปลูกตามใจชอบ

ปลูกพืชผสมผสาน = มีแนวคิด มีการคัดสรรพืชที่เหมาะสมโดยที่ไม่กระทบกับพืชหลัก(ทุเรียน)

 สวนตาก้านเป็นสวนยกร่องดั้งเดิม ดูแลด้วยภูมิปัญญาชาวสวนนนทบุรีที่สืบทอดมายาวนาน โดยวิธีการปลูกทุเรียนร่วมกับพืชหลากหลายชนิดเพื่อสร้างสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมกับการปลูกทุเรียนและสร้างรายได้ตลอดทั้งปี

 หัวข้อในการศึกษาเรียนรู้มีดังนี้

แนวคิดสวนผสมผสาน

การปลูกพืชหลายชนิดในพื้นที่เดียวกัน มีพืชหลัก พืชรองและพืชเสริม โดยมีการคัดเลือกพืชที่อยู่ร่วมกันได้หรือสร้างผลประโยชน์

• พืชหลายชนิดช่วยลดความเสี่ยงการเข้าทำลายจากโรคและแมลง เพราะระบบนิเวศที่หลากหลายทำให้ศัตรูพืชไม่สามารถระบาดได้ง่าย นอกจากนี้ยังช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในดินและลดการพังทลายของหน้าดิน รวมถึงการปลูกพืชที่ช่วยป้องกันโรคและแมลง เช่น ทองหลางที่ช่วยบังแดดและเพิ่มไนโตรเจนในดิน เป็นวิธีลดการใช้สารเคมีอย่างยั่งยืน

สิ่งที่ผู้เรียนจะได้รับ : ได้เห็นตัวอย่างจริงและเทคนิคในปลูกและการจัดการพืชผสมผสานให้อยู่ร่วมกันได้อย่างเหมาะสม

การปลูกพืช 8 ชั้น
การปลูกพืชหลายระดับความสูง อยู่ร่วมกันได้ภายใต้พื้นที่ที่จำกัด

• ภูมิปัญญาชาวสวนนนท์ในการปลูกพืช ผัก ผลไม้ในพื้นที่ที่จำกัด เนื่องจากมีขนาดพื้นที่ไม่มากจึงต้องมีการปลูกพืชที่สามารถอยู่ร่วมกันและสร้างรายได้หมุนเวียนตลอดปี โดยเป็นการปลูกพืชเป็นชั้น ๆ(หลายระดับ) เช่น ปลูกทุเรียนเป็นชั้นบนสุด รองลงมามีมังคุด ส้มโอ กล้วย และทองหลางที่ช่วยบังแดดและเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน การจัดชั้นพืชแบบนี้ยังช่วยให้สวนมีผลผลิตหลากหลายตลอดปี 

สิ่งที่ผู้เรียนจะได้รับ : ได้เห็นตัวอย่างจริงและเข้าใจวิธีการจัดวางต้นไม้ให้เหมาะสมกับพื้นที่ของตนเอง

สายพันธุ์ของพืชผสมผสานที่แนะนำให้ปลูก

แนะนำจากประสบการณ์ตรง เทคนิคการเลือกพันธุ์โดยเฉพาะเมื่อปลูกร่วมในสวนทุเรียน 

• การเลือกพันธุ์ของพืชผสมผสานมีความสำคัญเป็นอย่างมากเนื่องจากพันธุ์มีผลกับคุณภาพผลผลิต ความยาก-ง่ายในการจัดการ สวนตาก้านได้รวบรวมข้อมูลไว้จากประสบการณ์ตรง ที่เคยทดลองปลูกหรือปลูกต่อกันมาอย่างยาวนานแล้ว เช่น พันธุ์ทองหลาง พันธุ์กล้วย พันธุ์ส้ม พันธุ์มะนาว ฯลฯ

สิ่งที่ผู้เรียนจะได้รับ : เทคนิคการเลือกพันธุ์พืชผสมผสานและถอดบทเรียนการเลือกของเรา เลือกปลูกเพราะอะไร? ประเด็นไหนต้องให้ความสำคัญ?